Chi tiết bài viết

 Giải quyết tranh chấp đất đai có thể thực hiện bằng con đường hành chính hoặc tư pháp. Từ khóa “giải quyết tranh chấp đất đai” xuất hiện ngay đầu giúp người đọc dễ tra cứu. Theo Luật sư Nguyễn Thành Huân – Giám đốc Công ty Luật sư 11, việc chọn sai phương thức có thể làm kéo dài thời gian, phát sinh chi phí và ảnh hưởng quyền lợi. Bài viết phân tích chi tiết sự khác biệt và hướng dẫn lựa chọn phù hợp.

1. Hai phương thức giải quyết tranh chấp đất đai: Hành chính và Tư pháp

Giải quyết tranh chấp đất đai hiện nay được thực hiện qua hai con đường chính: hành chính và tư pháp. Mỗi phương thức có phạm vi, trình tự và kết quả pháp lý khác nhau.

Theo Luật Đất đai 2024, khi xảy ra tranh chấp đất đai, người dân có quyền lựa chọn cơ quan hành chính (UBND) hoặc khởi kiện tại Tòa án, tùy vào từng loại tranh chấp và nhu cầu bảo vệ quyền lợi. Theo Luật sư Nguyễn Thành Huân – Giám đốc Công ty Luật sư 11, việc hiểu rõ sự khác biệt giúp người dân chọn lộ trình phù hợp, tiết kiệm thời gian và chi phí.

2. Con đường hành chính: Đặc điểm, ưu – nhược điểm

Giải quyết tranh chấp đất đai theo thủ tục hành chính áp dụng khi tranh chấp thuộc diện UBND có thẩm quyền xác định quyền sử dụng đất theo Điều 216 Luật Đất đai 2024.

Ưu điểm:

• Thời gian giải quyết thường nhanh hơn.

• Chi phí thấp hoặc không đáng kể.

• Phù hợp với tranh chấp ranh giới, nguồn gốc sử dụng đất, đất chưa có giấy tờ.

Nhược điểm:

• Quyết định hành chính có thể bị khiếu nại hoặc khởi kiện lại, khiến thời gian kéo dài.

• Phụ thuộc nhiều vào hồ sơ địa chính tại địa phương.

Luật sư 11 khuyến nghị nên chọn con đường hành chính khi cần xác minh nguồn gốc đất hoặc xác định ranh giới, đặc biệt vào thời điểm hồ sơ còn thiếu chứng cứ.

3. Con đường tư pháp: Khi nào nên khởi kiện tại Tòa án?

Giải quyết tranh chấp đất đai tại Tòa án được áp dụng khi có yêu cầu phân định quyền sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất, hoặc tranh chấp liên quan đến giao dịch dân sự về đất (mua bán, tặng cho, chia thừa kế…).

Theo Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, Tòa án sẽ xem xét chứng cứ, định giá, đo đạc lại và đưa ra bản án có hiệu lực pháp lý cao.

Ưu điểm:

• Phán quyết của Tòa án có giá trị cưỡng chế thi hành.

• Bảo đảm tính khách quan cao.

• Phù hợp với tranh chấp phức tạp, nhiều bên liên quan.

Nhược điểm:

• Thời gian giải quyết dài.

• Phát sinh chi phí án phí, chi phí giám định, đo đạc.

Theo Luật sư uy tín Thành phố Hồ Chí Minh, con đường tư pháp là lựa chọn tối ưu khi tranh chấp có tài sản lớn, hoặc các bên không thể tự thỏa thuận.

4. Tiêu chí lựa chọn con đường hành chính hay tư pháp

Người dân nên cân nhắc các yếu tố sau để chọn con đường giải quyết tranh chấp đất đai hiệu quả:

• Mục đích yêu cầu: Nếu cần xác định nguồn gốc đất – chọn hành chính; nếu yêu cầu phân chia quyền – chọn tư pháp.

• Tính chất tranh chấp: Tranh chấp ranh giới → hành chính; tranh chấp giao dịch → tư pháp.

• Chứng cứ hiện có: Nếu chứng cứ chưa đầy đủ, hành chính giúp bổ sung hồ sơ; nếu chứng cứ chặt chẽ, tư pháp là tối ưu.

• Mức độ mâu thuẫn giữa các bên: Mâu thuẫn lớn → tòa án; mâu thuẫn nhẹ → hòa giải – hành chính.

Theo Luật sư Nguyễn Thành Huân – Giám đốc Công ty Luật sư 11, lựa chọn đúng phương thức ngay từ đầu giúp rút ngắn 30–40% thời gian xử lý và giảm rủi ro pháp lý.

5. Khuyến nghị để giải quyết tranh chấp đất đai đúng pháp luật

Tranh chấp đất đai thường phức tạp do liên quan đến lịch sử sử dụng đất và chứng cứ không đầy đủ. Luật sư 11 khuyến nghị người dân:

• Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ: giấy tờ, nhân chứng, biên lai thuế.

• Đo đạc lại hiện trạng trước khi gửi yêu cầu.

• Ghi âm, ghi nhận quá trình hòa giải.

• Nhờ luật sư hỗ trợ ngay từ giai đoạn đầu.

Theo Luật sư uy tín Thành phố Hồ Chí Minh, việc tuân thủ đúng quy trình và pháp luật là cách tốt nhất để bảo vệ quyền sử dụng đất hợp pháp, tránh khiếu kiện kéo dài.

Căn cứ pháp lý

• Điều 235 Luật Đất đai 2024

• Điều 26, Điều 91, Điều 95 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015

• Các văn bản hướng dẫn có liên quan

Kết luận và khuyến nghị

Lựa chọn hành chính hay tư pháp trong giải quyết tranh chấp đất đai phụ thuộc vào mục đích, tính chất tranh chấp và chứng cứ người dân nắm giữ. Chọn đúng phương thức sẽ giúp bảo vệ quyền lợi một cách hiệu quả, nhanh chóng và đúng pháp luật.

Nếu cần tư vấn hoặc hỗ trợ đại diện trong quá trình làm việc với UBND hoặc khởi kiện tại Tòa án, hãy liên hệ đội ngũ Luật sư 11 để được tư vấn chi tiết.

Luật sư Nguyễn Thành Huân

Giám đốc Công ty TNHH Luật sư 11 - https://luatsu11.vn/